SOYUT KOMPOZİSYON (KUŞLAR) HEYKELİ PROJESİ

Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı, sanatçı Kuzgun Acar'ın (1928-1976) bundan tam kırk sene önce tamamlayarak İstanbul Manifaturacılar Çarşısı'na (İMÇ) yerleştirdiği Soyut Kompozisyon (Kuşlar) adlı eserinin restorasyonunu gerçekleştirdi.

2008 yılında KBGV gönüllülerinin öncülüğünde, Yapı Kredi Tangram Ekibi ve Özel Sektör Gönüllüleri Derneği'nin desteğiyle, İMÇ'deki Cumhuriyet dönemi sanat eserlerinin temizliği başarıyla gerçekleştirilmişti. İMÇ Yönetimi'nin hazırladığı İmeceden İMÇ'ye adlı kitapla kamuoyuna duyurulan projede tek bir eksik kalmıştı: Kuzgun Acar'ın Soyut Kompozisyon (Kuşlar) heykelinin restorasyonu… 

2013 yılı geldiğinde, KBGV Yönetimi yeniden yola koyuldu ve Soyut Kompozisyon heykelinin restorasyonu için bir yandan uzman bir restoratör diğer yandan mali kaynak arayışına girişildi. İlk önce restorasyon ve konservasyon çalışmalarını takip etmek üzere sanat tarihçileri, restoratörler ve heykel sanatçılarından oluşan bir Proje Bilim ve Danışma Kurulu oluşturuldu. Bir yandan da Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi'nden konunun uzmanı akademisyenlerden uzman görüşleri alınmaya başlandı. Mali destek ise, KBGV'nin dostlarından Op. Dr. Oya Bayrı ile Sanatçı Canan Bozbağ'dan geldi. Bu önemli ilgi ve desteğin yanı sıra, aynı zamanda Kuzgun Acar'ın yakın dostu olan KBGV Onursal Başkanı Faruk Pekin'in de katkılarıyla gerekli mali kaynak sağlanmış oldu ve eser, İMÇ Yönetimi ve Fatih Belediyesi'nin desteğiyle asılı olduğu duvardan sökülerek Mecidiyeköy'de bir atölyeye taşındı. 

Yapılan araştırmalar, incelemeler ve raporlamaların ardından, Soyut Kompozisyon 2014 baharında MSGSÜ Restorasyon Bölümü Öğr. Üyesi Yrd. Doç. Özer Aktimur'a teslim edildi. Ancak daha yakından yapılan incelemelerde, açıkhavada geçen yaklaşık kırk yılın ardından, eserin öngörülenden çok daha büyük hasara uğradığı o anlaşıldı. Dokunulduğunda kopan parçalar, üst üste binen boya katmanları, iç içe geçmiş kuş yuvaları, çöpler, iplik parçaları derken, Danışma Kurulu ve Yrd. Doç. Aktimur restorasyon ve konservasyon sürecini yeniden belirledi. 

Geceli gündüzlü çalışmalar, ardı ardına toplantılar, bir sanat eseriyle kurulan duygusal bağların biçimlendirdiği süreçte, planlanan süre aşıldı, farklı teknikler denemek gerekti, kamuoyunda eserin "çalındığı", "yok edildiği" gibi iddialar ortaya çıktı. Nihayet yaklaşık bir buçuk senenin sonunda restorasyon ve konservasyon çalışmaları başarıyla tamamlandı ve Kuzgun Acar'ın eşsiz yapıtı ilk günkü güçlü ve ihtişamlı görünümüne yeniden kavuştu. 

Artık sıra, bu büyük eseri ve bu özverili çalışmaları kamuoyuyla paylaşmaya gelmişti. KBGV Yönetimi'nin girişimleriyle İstanbul'da birkaç müzenin yöneticileriyle bir araya gelindi; Soyut Kompozisyon'un, Kuzgun Acar'ın, kamusal alanlarda sanat eserlerinin öneminin topluma daha iyi anlatılabilmesi amacıyla eserin İMÇ'ye iade edilmeden önce sanatseverlerle bir araya gelmesi, sanatçının özgün dokunuşlarının daha yakından gözlenebilmesi amaçlandı. Bu önemli projeye son büyük destek  ise Sakıp Sabancı Müzesi'nden (SSM) geldi ve 24 Haziran 2016 tarihinde müze bahçesinde önemli bir panel ve görkemli bir tören eşliğinde Soyut Kompozisyon İstanbulluların huzuruna çıktı.

Hayli ses getiren ve büyük ilgi çeken panelin sunumunu Dr. Nazan Ölçer üstlendi. Panelde ise sırasıyla Soyut Kompozisyon eserinin ait olduğu İstanbul Manifaturacılar Çarşısı'nın mimarlarından Prof. Dr. Doğan Tekeli; Vakfımızın Onursal Başkanı ve Kuzgun Acar'ın yakın arkadaşı Faruk Pekin; restorasyon ve konservasyonu gerçekleştiren Yrd. Doç. Özer Aktimur ve Kuzgun Acar'ın arkadaşlarından sanat yönetmeni Metin Deniz söz aldı. 

Haziran-Ekim 2016 döneminde SSM bahçesinde sergilenen eser, ait olduğu İMÇ'ye taşınmadan önce Emre Koyuncuoğlu, Sibel Horada ve Yasemin Nur'un davetiye bir araya gelen oyuncuların hazırladığı mask tiyatrosunun sahnelenmesine de aracılık etti. 1970'lerde Kuzgun Acar'ın da bir parçası olduğu sanat çevrelerinin katıldığı sokak hareketleri ve bu dönemin içinden çıkan ortak üretim pratikleri üzerinden kurgulanan Punta Atmak adlı oyun, Soyut Kompozisyon eserinin önündeki Boğaziçi'ne nazır alanda 13, 14, 15 Ekim 2016 tarihlerinde üç gece boyunca sanatseverlerle buluştu.

SSM bahçesindeki yaklaşık beş aylık sergilemenin ardından, 20 Kasım 2016 tarihinde alanında uzman Simurg ekibinin titiz çalışması ve Fatih Belediyesi'nin lojistik desteğiyle eser, ait olduğu İstanbul Manifaturacılar Çarşısı 1. Blok duvarına yeniden monte edilerek İstanbulluların belleğindeki yerine konmuş oldu.

Bu önemli restorasyon ve konservasyon projesinin tüm aşamalarını kamuoyuyla paylaşabilmek için www.kuzgununkuslari.com adlı bir web sitesi de hazırlandı.